Jubileum 10-jarig bestaan EU-richtlijnen voor godsdienstvrijheid
De EU-richtlijnen voor de bescherming van godsdienstvrijheid bestaan deze maand precies 10 jaar. Ter ere van deze gelegenheid organiseerde ik vanmiddag samen met mijn collega Carlo Fidanza en de NGO Human Rights Without Frontiers, een conferentie over de Europese invloed op godsdienstvrijheid wereldwijd. Sprekers waren onder meer de speciale VN-rapporteur voor godsdienstvrijheid, professor Nazila Ghanea, en de speciaal gezanten godsdienstvrijheid van Nederland en Italië.
Tijdens de conferentie evalueerden de sprekers het gebruik van de richtlijnen in de afgelopen tien jaar, maar keken ze ook naar uitdagingen voor de toekomst. Het 10-jarig bestaan van de richtlijnen markeert een belangrijk moment. De totstandkoming van deze richtlijnen was destijds echt een mijlpaal. Ook vanuit het Europees Parlement waren we hier destijds nauw bij betrokken. Deze richtlijnen bieden de Europese diplomatieke delegaties wereldwijd een gereedschapskist om hun beleid ten aanzien van godsdienstvrijheid vorm te geven.
Ze zijn diverse keren al van groot belang geweest, zoals voor de inzet van de EU-delegatie in Cairo bij de discriminatie van de kopten in Egypte. Daarnaast speelden de richtlijnen voor de EU-delegatie in Islamabad ook een rol bij de vrijlating van de Pakistaanse christin Asia Bibi en later bij christelijke Pakistaanse echtpaar Shagufta en Shafqat, die jarenlang onterecht vastzaten in een dodencel vanwege godslastering.
Alhoewel de richtlijnen beslist van nut zijn gebleken, zijn er ook uitdagingen. Het gebruik van de richtlijnen binnen de delegaties kan beter. Het is belangrijk dat diplomaten goed op de hoogte zijn van de inhoud van deze richtlijnen, en ook religieuze gemeenschappen en organisaties betrekken bij het uitvoeren ervan. Daarnaast is het van groot belang dat de positie van Speciaal Gezant voor de godsdienstvrijheid versterkt wordt. Wat mij betreft wordt dit een permanente positie binnen de Europese diplomatieke dienst (EEAS). De potentie van deze functie wordt op dit moment nog niet optimaal benut. Ik ben blij met de mijlpaal die we vandaag vieren, maar er blijft werk aan de winkel. Godsdienstvrijheid is de lakmoesproef voor de bredere staat van de mensenrechten. Dit mag in het Europese buitenlandbeleid nooit een ondergeschoven kindje worden.
